Шымкенттегі «Оңтүстік» арнайы экономикалық аймағы Қазақстан бойынша өзін-өзі ақтаған ең алғашқы орталық болды. Кәсіпорындарды бір аумаққа шоғырландырған аймақтың басты мақсаты – кәсіпкерлерге қолдау көрсете отырып, қаланың экономикасын дамыту. Инфрақұрылымды дамытудың басты факторына айналған аймақта бүгінде жалпы инвестиция құны 42.9 млрд теңгені құрайтын 25 жоба іске асырылды. Нәтижесінде 2179 адам жұмыс орнымен қамтамасыз етіліп отыр. 2010 жылдан бастап қазіргі күнге дейін арнайы экономикалық аймаққа қатысушы кәсіпорындар өндірген өнім әлемнің 22 мемлекетіне экспортталды. Сондай-ақ, 2025 жылға дейін 22 жоба іске асырылып, 2046 жұмыс орындарын ашу көзделуде. Қазіргі таңда мұнда өндірісін өркендетіп отырған кәсіпорынның бірі Бал текстиль кілем фабрикасы. Алғашқы қазақстандық фабриканың іргетасы 2012 жылы құрылды. Бастапқыда 4 кезеңмен дамытуды мақсат тұтқан кәсіпорында бүгінде үш кезеңі толығымен жұмыс жасап отыр. 2014 жылы Елбасының өзі арнайы барып, ақ батасын берген өндіріс ошағы бүгінде керегесін кеңейтуде. Тәуелсіздік жылдарындағы кәсіпкерлікке жасалынып отырған көмекті алған Орталық Азиядағы ең ірі кілем фабрикасының құрылтайшысы Талғат Исхахов бизнесін бастағанда талай қиыншылықтарға кезіккендігін және оны табандылықпен жеңіп шыққандығын айтады.
Міне, сол қажырлы еңбектің арқасында бүгінде кәсіпорынға 10 жыл толып отыр. Мерейтойға орай аптаның алғашқы күні Шымкентте 400-ден астам бизнес қауымдастығы өкілдерінің қатысуымен «OTANDYQ KILEM FORUMY» өтуде. Мегаполисте кілем өндірісінің дамуына ықпал етіп, өңіраралық ынтымақтастыққа жаңа серпін беру мақсатында ұйымдастырылған жиынға қала әкімі Мұрат Әйтенов қатысып, саладағы жетістіктерге тоқталды.
“Жалпы, қаламызда жеңіл өнеркәсіп саласында 173 кәсіпорын жұмыс істесе, оның 45 пайызы тоқыма бұйымдарын өндіреді. Соңғы үш жылда тоқыма өнеркәсібінде өндіріс көлемі 10 пайызға ұлғайтылды. Тартылған инвестиция көлемі 2020 жылмен салыстырғанда 2,3 есеге артты” – деді М.Дүйсенбекұлы.
Мемлекет басшысының Жарлығымен өңірде мақта-тоқыма кластерін құрып, дамыту мақсатында «Оңтүстік» арнайы экономикалық аймағы құрылған болатын. Тоқыма компанияларына салықтық және кедендік жеңілдіктер қарастырылған. Қазіргі таңда мұнда жалпы құны 58 млрд теңгені құрайтын 35 жоба іске асырылуда. Кәсіпорындарда 2,5 мыңнан астам адам тұрақты жұмыс істеуде. Оның ішінде 20 жоба тоқыма өнеркәсібінде жүзеге асырылды.
Тоқыма саласының көшбасшысы – кілем және кілем бұйымдарының өндірісімен айналысатын жергілікті «Бал текстиль» компаниясы. 10 жылдан бері нарықта келе жатқан компания 4 инвестициялық жобасын жүзеге асырып, онда 300-ге жуық адамды жұмыспен қамтып отыр. Жылына 8,5 млн.
Шаршы метр кілем бұйымдары мен 4 мың тонна синтетикалық иірімжіп шығаруға қауқарлы. Кәсіпорын тарапынан Ресей, Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан елдеріне 5 млрд. теңгеден астам соммаға өнім экспортталған.
Тоқыма саласын дамытуға жол ашатын бүгінгі кездесуде жаңа бастамалар талқыланып, сала өкілдерінің тәжірибе алмасуына, іскерлік байланыстарды орнатуына мүмкіндік береді.
Жіп өндіретін шикізатты Түркия және Иран елдерінен алдыртып жоғары сапалы жіп өндіруден бастап дүкен сөресіне дейінгі жұмыстарды атқаратын кілем фабрикасының өніміне тек қана республика ғана емес, шетелдіктердің де сұранысы жоғары. Үш үлкен бокстан тұратын фабриканың бірінші бөлігінде үш өңдеуден өтетін полипропиленнен жіп иіру стоногы орнатылған. Жылдық қуаттылығы 4 мың тонна. Екінші бөлімі кілем тоқу цехы. Жылдық өндірістік қуаты 5 млн. шаршы метр. Онан соң сан түрлі оюмен безендірілген кілемдер соңғы желімдеу және өңдеуден өтіп көздің жауын алатындай дайын
Жұмысы жолға қойылған фабрика қалдықсыз жұмыс жасауға бағытталған. Яғни, түсі сәннен қалған жіптерді ысырап етпей мини цех арқылы күнделікті тұрмысқа қажетті арқан есіп, шашақты және кесінделген жолақтарды тоқып шығаруды қолға алған. Өндірісін өркендетуді көздеген кәсіпкер өрісін кеңейтіп, экспорт көлемін арттыруды мақсат тұтып отыр.