Қазақстанда ел нарығының ішінде айналыстағы азық-түліктік және азық түліктік емес өнімдердің 14,4%-ы қауіпсіздік және сапа талаптарына сай келмейді, деп мәлім етті Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитетінің (ТҚҚК) баспасөз қызметінен.
Ведомство сайтында жарияланған хабарда айтылғандай, азық-түлік және тағамдық емес өнімдердің барлығы 40 мыңнан астам сынамасы іріктеліп алынды және зерттелді, оның ішінде 14,4% — ыталаптарға сәйкес келмейді. Жалпы саны 29164 сынама тағаміріктеліп алынды және зерттелді, оның ішінде техникалық регламенттердің талаптарына сәйкес келмейтін 3563 сынамалары (12%) анықталды, оның ішінде: балық өнімдері – 35,8%, құс еті — 29,2 % , ет өнімдері -27,1 %, нан-тоқаш бұйымдары – 22,7%, темекі өнімдер — 15,6 %, жеміс-көкөніс өнімдері – 10,7%, сүт өнімдері – 10,5 %, кондитерлік өнімдер – 9,8%, мамандандырылған тамақ өнімдері, оның ішінде балалар тағамы өнімдері – 8,8%, ББҚ–7,8%, шырын өнімдері -7,7%, балалар тамақтары — 6,8%, тартылғанұн және жарма өнімдері– 6,6%, ауыз су – 4,1%, май өнімдері – 4,2%, алкогольді және алкогольсіз сусындар — 3,1%, табиғи минералды су-1,8% және өзге де тамақ өнімдері — 9,1%. Сәйкес келмейтін тамақ өнімдерінің ең үлкен пайызыныңтиесілі үлесіимпорттық өнім – 86 %. Отандық өндірушілердің өнімдерінің талаптарға сәйкес келмейтіні 14% құрады. Қауіпті және сапасыз азық үлесінің негізгі сегменті импорттық өндірушілерге, соның ішінде Ресей Федерациясы – 52%, бұдан әріҚазақстан Республикасы — 23%, Қырғызстан — 4%, Беларусь Республикасы – 3%, Украина – 2,5%, Қытай, Түркия, Латвия, АҚШ, Түркия, Молдова, Грузия, Франция, Өзбекстан және және басқа да елдер- 1% — ға дейін тиесілі. Өндірушілердің таңбалау ережесін бұзу 74%,өнімнің қауіпсіздік талаптарына сәйкес келмеуі — 21%, сондай-ақ мәлімделген қасиеттері сәйкес келмеуі (тұтынушыларды алдау) — 14%анықталды. Сондай-ақ, ерекше тәртіп бойынша тексеру жүргізу барысында, сәйкес емес өнімдер тізілімінде бұрын орналастырылған, сүт майыналмастырғыш пайдаланып, бұрмаланған өнім шығарған сүт және май-тоң май саласындағы 38 отандық кәсіпорындар айқындалды. Зерттелінген 11 мыңнан астам тағамдық емес өнімдерүлгілерініңсәйкес емес өнім келетінүлесі: полимерлік және синтетикалық материалдар — 72,1%, аккумуляторлық батареялар — 49%, антигололедтық реагенттер – 47,2% , балаларға арналған ойындар мен ойыншықтар — 40%, жеңіл өнеркәсіп өнімдері — 39,7%, балалар мен жасөспірімдер үшін тауарлар – 31,3%, жиһаз өнімдері – 29,4 %, антифриздер — 29%, тамақ өнімдерімен жанасатын материалдар мен бұйымдар — 26,3%, химиялық және мұнай-химия өнімдері – 19,3%, темекі өнімдері – 15,7%, бензин -25,2%, баспа өнімдеріне — 8,7%, парфюмерлік-косметикалық өнімдерге — 8,1% , тұрмыстық химия тауарлары – 5,5%, құрылыс материалдары – 3,6%, жеке қорғану құралдары – 3,3% және т. б. болады. Алматы мен Астана қалаларында және облыстардаөнімдердіқабылдау және айналымережесінбұзатынкөшбасшы болып отырған мына ірі сауда кәсіпорындары: ЖШС «Рамстор Қазақстан», ЖШС «Анвар», ЖШС«Magnum», ЖШС «Метро кэш энд Керри», ЖШС«Тамаша Маркет» және т. б. Барлығы өнімдерді сатып алу қорытындысы бойынша анықталған фактілер бойынша 1673 жоспардан тыс тексерулер өткізілді, оның ішінде 3-ші тұлғаларға сәйкес -125, 1791 бұзушылықтарды жою туралы ұйғарымдар берілді, 826 әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы істерді қозғалды, 415 сот қаулыларының шығарылды, жалпы сомасы 78,9 млн. теңге айыппұл салынды. Сәйкес емес өнімдердің 25 тоннадан астамы 8,4 млн. теңге сомаға сатылымнан алынды, оның ішінде 17,5 тонна қауіпті тамақ өнімдері, балалар ойыншықтары – 88,9 кг, оның ішінде балаларөнімдері — 427 кг, синтетикалы жуу құралдары — 2 тонна және т. б. Камералдық бақылауды өткізу кезінде 32 СЭҚ қатысушысы анықталды, 2016 жылы сәйкестігін растау процедурасынан өтпеген 43 416 партияөнімдеріәкелінді. 16 әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы істері қозғалды, 3 762 200 теңге сомасына айыппұл салынды. 17 соты қаулылары шығарылды. Комитеттің жыл бойы жүргізген жұмыс нәтижесі болыпеліміздің тұтыну нарығындағы сәйкес келмейтін өнімдердің жалпы санының 2015 жылы 26 % — дан 2016 жылы — 14,4% төмендеуі, тұтынушылық сауаттылық деңгейінің арттыру табылады.
Ақпарат көзі: ҚазТАГ