Ұлытау облысынан келген қоғамдық делегация үшінші мегаполистің көрікті жерлерін аралап, Сайрамдағы сансыз бабты зиярат етіп, халық аузында «Шілтері әулие» аталып кеткен «Ғайып ерен, қырық шілденде» болды. Оңтүстік өңірге алғаш рет келген қонақтар, таңғажайып табиғат пен жайлы инфрақұрылым туризмге рең беріп тұрғанын айтып, көрші облыстан аларымыз көп деп пікір білдірді.
Құрылғанына екі жыл болған Ұлытау облысынан келген қоғамдық делегацияны Түркістан облыстық мәслихатының депутаты Дулат Әбіш бастап оңтүстіктегі киелі, көрікті жерлерді аралатты. Алдымен ел тарихында айрықша мәнге ие тарихи орын Мәртөбеде болды. Мәртөбе — елдігіміздің мәртебесін, бірлігіміздің берекесін айшықтаған жер. Бұл аумақта әйгілі Дала парламентінің келелі жиындары өтіп, «Жеті жарғыға» сүйене отырып тарихта ізі қалған маңызды шешімдер қабылданған. Мұнда ХҮІІ ғасырда билік басына келген Есім ханнан бастап, ХҮІІІ ғасырдағы Тәуке хан тұсына дейін алты алаштың баласы бас қосып, билер кеңес құрған. Мәртөбенің ұлы дала парламенті аталуы осыдан.
Кейінен, атақты сопы Қожа Ахмет Яссауидің ата-анасының кесенесіне барып, құран бағыштады. Ибраһим ата кесенесі – әйгілі уағызшы мазарына қойылған сәулет ескерткіші. Алғашында кесене XVI – XVII ғасырларда салынған, бірақ ол құлап қалғаннан кейін XIX ғасырда қайта бой көтерді. 50-жылдары қатты жер сілкінісі кезінде кесене күмбезі құлағаннан кейін басқа қалыпта жасалды. Ибраһим ата – діни көсем, әрі осы өңірлерге танымал уағызшы болған. XI ғасырда Сайрам ислам дінін тарату ошағы болды. Қарашаш ана кесенесі – ХІХ ғасыр сәулетінің тарихи ескерткіші. Сайрам ауданы Сайрам ауылындағы ескі зират аумағының негізгі екі көшесі қиылысына жақын жерде орналасқан. Аңыздар бойынша Қарашаш сырқатты емдеп, түс жори алатын болған. Осының арқасында ол өңірдегі тұрғындар арасында кең танымалдыққа ие болды. Қарашаш бала тәрбиесіне көп көңіл бөлген, адамдар санасында ол аналықтың биік арманына айналды. Осыдан шығып, «Әбдел Әзіз баб» кесенесінде құран бағышталды. Қазақстанның оңтүстігінде ислам дінін ерлікпен таратқан уағызшы және дін таратушының кесенесі. Кесене 19 ғасырда көне ғимараттың орнына тұрғызылған. Түркістан облысы мен Шымкент қаласының көрікті жерлері мен тарихи орындарында болған делегация ішкі туризмнің қарыштап дамып келе жатқанына көңіл тоярлық деседі. Адамзат табиғаттың төл баласы деген Ұлытау облысының баспасөз хатшысы оңтүстік өңірді рухани баяуға таптырмас мекен екенін атап өтті.
Кейіннен делегация Шымкент қаласынан 40 шақырым, Оңтүстік Шығыс бағытында орналасқан киелі мекенге барды. Мұнда жылдың төрт мезгілінде де зиярат етіп келушілердің легі толастаған емес. «Ғайып ерен, қырық шілден» киелі орны жайында айтылатын аңыз да, әфсана да көп. Жергілікті халық оны «Шілтері әулие» дейді. Алайда оның қай заман, қай дәуірде өткенін ешкім дөп басып айта алмайды. Бірақ, бір құдіреттің барына сенген халық осы жерді қасиетті санайды. Қиялау беткейде көне қамалдың жұрнағындай болып екіге бөлініп тұрған тас Нұх пайғамбар заманынан бастап тарих куәсі болып мызғымаған қалпымен әлі де тұр. Талай ғасырлар бойы табиғаттың дүлей мінезіне шыдап, мүжілмей келе жатқан қасиетіне қайран қаласың. Қазығұрттың басына тоқтаған Нұх пайғамбардың кемесімен байланыстырыла айтылатын әулие Ғайып Ерен Қырық Шілтен халық ауыз әдебиеттерінде, батырлар жырында, көптеген діни кітаптарда адамдарға септігі тиген әулие, тылсым күш иесі ретінде сипатталады. Мұнда келушілер арнайы ниет етіп, зиярат жасап кетеді. Ел аузындағы әңгімелерге сүйенсек бұл тастың арасынан кейбірі өтіп жатса, кейбір адамдар тастың арасына қыстырылып өте алмай да қалып жатады екен. Аңыз дегенмен, әр аңыздың түбінде бір шындық бары анық. Аңыз деп қарағанымен көпшілік тастың арасынан өтерде жүрексінеді, толқиды, кейбірі қорқынышта болады екен.