Рухани астанадағы Қожа Ахмет Ясауи атындағы халықаралық қазақ-түрік университетінде ұлт қайраткері Нұртас Оңдасынов жайлы түсірілген «Биліктен биік тұлға» атты деректі фильмнің тұсаукесері болып өтті. Аталмыш фильм Дүниежүзі қазақтары қауымдастығы төрағасының бірінші орынбасары Зауытбек Тұрысбековтың ұсынысымен түсірілген.
«Ер есімі – ел есінде». Қаймана қазақ қамы үшін өмірін сарп еткен Нұртас Оңдасынов жайлы түсірілген фильм қайраткердің бейнесін ғажап тереңдікпен жеткізе білген. Ешқандай «депті мен дейдісі» жоқ, тек қағаз жүзіндегі нақты деректерге сүйеніп түсірілген. «Ал Оңдасынов 85 жас өмір жолында атқарған істері қаншама»-деген, деген Зауытбек Тұрысбеков фильмнің басты кейіпкері жайында құнды деректер келтірді.
Дүниежүзі қазақтары қауымдастығы төрағасының бірінші орынбасары Зауытбек Тұрысбеков:
— «Келешек жастарда. Жастар бабаларымызды білмесе, олардың айыбы емес. Ол біздің айыбымыз. Біз оларға жеткізуіміз қажет. Сондықтан осындай жиындар көп өткізілуі керек. Мың өліп, мың тірілген қазақ. Бүгінгі күнге жету үшін қаншама батырларымыз бен даналармыз дүниеден озды. Оларды ұрпақтан ұрпаққа жеткізетін, ұлықтайтын сіздер. Араларыңызда Нұртас Оңдасыновты білмейтіндер, оның Түркістанда туылғанын білмейтіндер бар. Сондықтан біз тұсаукесерді Түркістанда, Нұртас Дәндібайұлының туған жерінде өткізейік деп шештік».
Қазақстан Республикасы Президенті телерадио кешенінің директоры, Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері Назгүл Әбутұрапова фильмнің авторы. «Жастарға өнеге болсын, рухани әлемін дамытсын, келешек ұрпақ ұмытпасын деп, қайраткердің тұлғасын толық ашуға тырыстық» — дейді автор.
Өмірлік жолы, еткен ерең еңбегімен ұштаса келе, қайран қазақтың қанжарынан қан тамған үкіметтен көрген қатігездігімен жалғасады фильм. «Қой болса, оған қойшы да табылады. Жастар білім алуы керек» деп сауатсыздықты жою саясатында талай қазақтың жастарын оқытып, қолдау көрсеткен Нұртас Оңдасынов. Олардың ішінде елдің ерке ақыны болған Фариза Оңғарсынова да бар. Нұртас Дәндібайұлы үкімет басына келген жылдар Ұлы Отан соғысымен тұспа-тұс келген. Қиын-қыстауға қарамай, отандастарының атынан майдандағы жауынгерлерге қыруар көмек көрсетті. Ол соғыстың ауыртпалығынан тайсалмады, мәдениетке мән берді, Абай атындағы опера және балет театрын ашылуында, қазақ кино өнерінің дамуында да өз қолтаңбасын қалдырды. Дүниеден озарынан бір ай бұрын, жүрегі сезгендей, аңыз тұлға жас журналист Гүлсім Оразалиеваны Мәскеуге шақыртып, қолындағы бар қолжазба кітаптары мен 20 беттік естелігін табыстайды.
«Аманатқа қиянат жасамаңдар» деген хадис сөзін назарына ұстаған тілші сонау 1980 жылдардың соңынан бүгінге дейін Оңдасыновтың аманатын арқалап, орта жолда қалдырмай, мұрағатқа құжаттарын тапсырды. Ұлы тұлға жайында бірқатар естеліктер кітабы мен әдеби мемуар еңбектерін шығарып, халыққа насихаттап келеді. «Артында жоқтаушысы жоқтан сақтасын. Нұртас атамның мені таңдап, маған аманат еткеніне қуанамын» дейді Қазақстан Журналистер одағы сыйлығының лауреаты Гүлсім Оразалиева.Әзиз халықтың қам қарекеті үшін өмірін сарп еткен, кең жүрекпен елін шын сүйе білген қайталанбас тұлға туған жерін қорғай білді. Батыс пен оңтүстіктің шет мемлекетке өтуіне де жол бермеді. Соның жолында қызметінен кетті. Өйткені ол атақтың артынан кеткен жоқ.. «Ешкімнің ешқашан жаны мен қанын мойныма артқан емеспін – арым таза, ешкімнің ешқашан руын, жүзін сұраған емеспін – жүзім таза, ешкімнен ешқашан пәре алған емеспін – қолым таза» — деп өміріне өзі түйін жасаған Нұртас Оңдасыновтың дана сөзімен аяқталды фильм.Ұрпаққа берері ұшан теңіз кеш соңында аталмыш білім орданың ректоры Болатбек Абдрасилов қонақтарға кәде сыйын ұсынып, маңызды іс-шараны шаңырақта өткізіп, шәкірттеріне рухани тәлім бергендеріне алғыс айтты. «Өлі разы болмай, тірі байымайды». Ата-баба рухына тағзым жасап, келген қонақтар «Қожа Ахмет Ясауи» кесенесіне зиярат жасады. Рухани қаланың ауасын тыныстап, бейресми толғаныс жасады.
«Ешкім де ешқашан ұмытылмайды». Кез келген ел тарихта алтын әріптермен жазылатындай өзінің ірі тұлғаларымен, қадау-қадау қайраткерлерімен танылады. Шын жанашыр уақыт еншісімен дараланады. Халық ұлықтайды. Бүгінгі еліміздің даңғыл жолға түсіп, жарқын болашаққа көш бастауы кешегі ерлеріміздің, бүгінгі ұлт жанашырларының жемісі мен жеңісі. Жатса, тұрса елім деп соққан кең жүректі тұлғалардың асқақ армандары мен нұрлы үміттері ақталғай!
Айтолқын Молдабекова.