Облыстық мәлихаттың хатшысы Құдайберген Ержанның бастамасымен Белоруссия елiне сапар ұйымдастырылған болатын. Шымкент-Мәскеу-Минск сапарының алға қойған мақсаты өте ауқымды болатын.
Сондай-ақ, Ұлы Отан Соғысының жеңіспен аяқталғанына 70 жыл толуына орай Беларусия жерiнде соғысқан қазақ батырларының iзiмен жүре отыра документтi фильм түсiрiп, бабалар рухына тағзым етiп қайту басты мақсатымыз болды. Бұл жобаның авторы облыстық мәслихаттың депутаты, тележурналистикада өзiндiк мектеп қалыптастырып келе жатқан елiмiзге танымал азамат «Айғақ» телерадиокомпаниясының Бас директоры, ҚР Президентi жанындағы БАҚ жөнiндегi қоғамдық кеңестiң мүшесi Дулат Әбiш болатын.
Астанасы Минскiден бастап Брест, Гомель, Витебск, Могилев, сынды күштi қалалары жермен жексен ете бомбыланған. Сол жылдары 2 млн 230 мың адамынан айырылса 240000 мыңы Германияға құлдыққа айдалыпты.
Минскi қалалық комитетiнiң арнайы қаулысымен 2009 жылы бұрынғы Уборевич мектебi халқымыздың заңғар жазушысы Мұхтар Әуезовтiң есiмiмен аталыпты. Алдын ала хабарланған болуы керек бiздiң мектеп директоры Александр Бочаров бастаған ұстаздар қауымы және пионерлер қарсы алды. Халқымыздың атын әлемге әйгiлеген Мұхаєа арнайы мұражай ашылыпты. Күллi қабырғаны алып жатқан әйнектi шкафтарға жазушыға және халқымызға қатысты жәдiгерлер, кiтаптар, киiмдер, музыкалық аспаптар, ұлттық киiмдер қойылыпты. Бiздiң риза болғанымыз 9-10 кластық оқушылар әйгiлi «Абай жолынан» үзiндiлер оқып, талдап онымен қоса басқа да қазақ жазушылары жөнiнде тәптiштеп айтып бергенi болды. Премьер-Министр К.Мәсiмов арнайы келiп мектеп жұмысымен танысып, елшiлiк тарапынан жәрдем бергiзiп кетiптi. Мектеп ұжымы қазiргi елiмiздiң Беларусиядағы елшiсi Ерғали Бөлегенов мырзаға дән риза көңiлде. Кезiнде өзiмiз оқыған Беларус әдебиетiнiң алыптары Янка Купала, Якуб Колас, Адам Мицкевич, Василь Быков, Максим Танктiң бүгiнгi ұрпақтары халқымызға, оның ұлы перзенттерiне деген үлкен құрметiмен тәнтi еттi.
Бiздiң бұдан кейiнгi сапарымыз Брест-Витебск-Могилев-Гомель бағытына ойысты. Елдiң шетi жаудың бетi деген қазақ теңеуi дәл Брестке арналған десе болғандай.
1941 жылы 22 июньде яғни соғыс басталған кезде тоқтап қалған сағатты мұражайдан көрдiк. Бүгiнде 320мың халқы бар, табиғаты таңғажайып Брестке 1965жылы «Батыр-қамал» деген құрметтi атақ берiлдi.
Бес қаруы сай, сол кездегi мөлшермен алғанда ең соңғы қару-жарақ пен мұздай қаруланған немiс әскерiне төтеп беру қайдан оңай болсын. Әуеден де жерден де бұршақша жауған оқтан аман қалғандары некен-саяқ. Сонда да қамалды бiр айға жуық жанкештiлiкпен қорғаған батырлар түгелге жуық жер құшыпты.
Биiктiгi бес қабат үй шамалас келетiн батырдың алып ескерткiшi алдында отан қорғаушылар ант берiп, 9-май мерекесi тойланып, жұп құрған ғашықтар гүл шоқтарын қойып тағзым етедi. Бґрi жарасымды да орынды. Облыстық мәслихаттың хатшысы Құдайберген Ержанов мырза алапат соғыстың зардабы мен сол жолда жан қиған жалпы кеңес солдаттары және жерлестерiмiз жөнiнде тебiрене сөз сөйледi. Тура осы Брест қамалын қорғауда жанқиярлықпен ерлiк жасаған Берген Исаханов, Ғаббас Жұматов, Әбдiразақ Мәмиев сынды қазақ батырларының есiмi гранитке өшпестей жазылыпты.
Беларуссия жерін азат ету жолында Берген Исаханов, Садық Әбжаппаров, Сейтқасым Әшіров, Хасан Мамытов, Сүндетқали Есқалиев, Бақтыораз Бейсекбаев сынды алты қазақ Кеңес Одағының Батыры атаныпты. Соның ірі осы Брест облысы, Баранович ауданы, Забольте деревнясын жаудан тазартуда өшпес ерлік көрсеткен шежірелі Отырар жерінің ержүрек ұлы – Сейтқасым Әшіров болатын.
1944 жылдың 8-ші шілдесінде сержант Әшіров бастаған барлаушылар тобы жау тылына еніп, минамет батареясын талқандап, 7 фашистті офицерімен қоса тұтқынға алып, екі ауыр жүк тартатын машинасын жойып жібереді. Осыны күтіп отырған 332-ші атқыштар полкі шұғыл шабуылға шығып, жаудың бекінісін бұзып-жара түп-түгел қырып салады. Осы ерлігі үшін Сейтқасым Әшіровке КСРО Жоғары Кеңесінің 1945 жылы 24 марттағы Жарлығымен Кеңес Одағының Батыры, Ленин ордені «Қызыл Жұлдыз» Медалімен қоса тапсырылады.
Беларус жерiндегi елiмiздiң Төтенше және өкiлеттi елшiсi, ТМД жарғылық және басқа органдарының жанындағы тұрақты өкiл қызметiн қоса атқарушы Бөлегенов Ерғали Бөлегенұлы елден келген бауырларына дастархан жайып, арқа-жарқа әңгiмелесiп Беларус жерiмен, экономикасымен және екi ел арасындағы достық қарым-қатынас жөнiнде келелi әңгiме айтты. Өз кезегiнде облыстық мәслихаттың хатшысы Қ.Ержанов мырза ел мүддесiн арқалап жырақта жүрген азаматқа домбыра мен асық мүсiнделген әдемi сувенир сыйлап, еңбегiне жемiс тiледi.
Әбдiмґлiк БЕЛГIБАЙ,
ҚР Журналистер одағының мүшесі