Құрметті Үкімет мүшелері!
Бүгін біз еліміздегі эпидемияға байланысты ахуалды және коронавирустың екінші кезеңіне дайындық барысын талқылау үшін жиналып отырмыз. Алғашқы кезеңде жіберілген қателіктерді талдауға уақытымыз жеткілікті болды. Жалпы, эпидемияға қарсы күрес кезінде біраз тәжірибе жинадық. Бұл тәжірибені мейлінше тиімді пайдалануымыз керек.
Жалпы Үкімет осындай күрделі ахуалда өз жұмысын тиімді, сәтті жүргізуде. Баршаңызға аян, қазір көптеген елде санитарлық ахуал күрделеніп барады. Бұл – коронавирус індеті қайта өршиді деген сөз. Біз бұған дайын болуымыз керек.
Індетке қарсы күрес үшін қажетті шаралардың барлығы қабылданған. Ең бастысы, тәжірибеміз бар. Осы кезеңде денсаулық сақтау саласын нығайту үшін ауқымды жұмыс атқарылды. Азаматтардың өмірі мен денсаулығын қорғау жөніндегі ұлттық жоспар жүзеге асырылуда. Өңірлердің дайындығын айқындайтын индикаторлар жүйесі енгізілді. Жергілікті жерлерде жедел штабтар құрылып, жұмыс істеуде. Бұл штабтар іс-қимыл шараларын орталыққа жалтақтамай, өздері қабылдай алады. Құзырлы органдардың барлығы індетпен күреске дайын. Еліміздің біртұтас биоқауіпсіздік жүйесін құру жұмысы басталды. Халықаралық қауымдастық ұлттық вакцина әзірлеу жөніндегі жұмыстарымызға қолдау білдіріп отыр. Қазір клиникалық зерттеулер жүргізілуде. Бұл еліміздің ғылым саласының әлеуеті зор екенін көрсетеді. Бірақ, елдегі жағдай тұрақталғанымен, босаңсуға болмайды. Жаз айларындағы күрделі ахуалдың зардаптарын естен шығармағанымыз жөн. Өкінішке қарай, азаматтарымыз, тіпті, жергілікті билік өкілдері сақтық шараларын ұмыта бастады.
Эпидемияны ауыздықтау – оңай шаруа емес. Оның экономикаға және халықтың әл-ауқатына тигізетін салдарын барынша азайту – маңызды міндет. Біз жан-жақты ойластырылған және нақты шаралар қабылдауымыз керек. Осы орайда, бірқатар түйткілді мәселелерге толығырақ тоқталайын.
Первое. Наблюдается тенденция снижения объемов тестирования.
В среднем проводится 18 тысяч исследований в сутки при возможности проведения от 40 до 60 тысяч. Загруженность лабораторий составляет 40%.
Кроме того, мы не добились выравнивания объемов в региональном разрезе.
По состоянию на 5 октября нынешнего года в расчете на 100 тысяч населения минимальный уровень тестирования отмечен в Кызылординской области, Шымкенте, Алматинской области; максимальный уровень – в Атырауской, Западно-Казахстанской областях.
Максимальное количество исследований проводилось в июне этого года – 33 тысяч исследований в сутки, 5 октября 2020 года было проведено почти 11 тысяч исследований.
В текущих условиях это недопустимо. Мы должны знать точную картину.
Поэтому следует принять меры по увеличению объемов тестирования.
Связанная с этим проблема – стоимость тестирования.
Несмотря на расширение сети лабораторий и снижение стоимости тестирования во всем мире, у нас цены остаются высокими – от 10 до 18 тысяч тенге.
Полагаю, что это неприемлемая сумма для значительной части населения.
От Правительства и акимов требуется решить вопрос финансовой доступности тестирования.
Также важно обеспечить значительное снижение цен на защитные маски, цены на которые по-прежнему по сравнению с другими странами, в частности с Россией, остаются достаточно высокими.
Правительством планируется утверждение предельной розничной цены на маски в пределах 60 тенге. В России, как мне сообщили, стоимость варьирует от 20 до 30 тенге, то есть ориентир более приемлемый для граждан.
Поручаю Агентству по защите и развитию конкуренции провести анализ адекватности таких цен и обеспечить мониторинг ценовой политики в части лабораторных услуг и средств индивидуальной защиты.
Екінші мәселе. Біз жаз айларында дәрі-дәрмек тапшылығын айқын сезіндік. Менің тапсырмам бойынша нақты жұмыс атқарылды. Атап айтқанда, екі айға жететін қор жасақталып, ең қажетті деген дәрі-дәрмектің тізімі ұлғайтылды. Оны сырттан әкелу және тіркеу тәртібі жеңілдетілді. Бірақ, өңірлерде дәрі-дәрмектерді тұрақтандыру қорларының көлемі және дайындық жұмыстары біркелкі емес. Мысалы, Батыс Қазақстан және Ақтөбе облыстарында – екі жүз миллион теңгеден. Маңғыстау облысында – үш жүз миллион теңге.
Ал, Нұр-Сұлтан қаласында бір миллиард алты жүз миллион теңге, Алматыда – бес миллиард теңге.
Денсаулық сақтау министрлігінің өңірлердегі дайындық барысына берген бағасымен таныстық. Соған сәйкес, Маңғыстау және Алматы облыстарында емханалар мен ауруханалардың дайындығы нашар екендігі анықталып отыр. Осы олқылықтарды Үкімет пен әкімдер дереу түзетуге міндетті.
Үкіметке әкімдермен бірлесіп, екі апта ішінде тұрақтандыру қорларын белгіленген нормативке сәйкес жасақтауды және медицина инфрақұрылымының толық дайын болуын қамтамасыз етуді тапсырамын.
Үшінші мәселе. Мониторинг жүргізетін топтардың белсенділігі төмендеп барады. Әлеуметтік желілер арқылы түрлі жиын-тойларда түсірілген фотосуреттер таралуда. Мониторинг жүргізетін топтар тексерістерін азайтты. Бұл ретте, карантин шаралары сақталмай, заң бұзу деректері көбейіп кетті.
Әкімдерге мониторинг жүргізетін топтардың жұмысын жандандыруды тапсырамын. Ведомствоаралық комиссия осыны қатаң бақылауға алуға тиіс.
Четвертое. На сегодня отмечаются перегибы в исполнении ряда поручений.
Так, из-за уголовных расследований по «СК-Фармация» и Фонду медстрахования фактически «заморожены» процессы цифровизации здравоохранения.
В настоящее время в рамках расследования уголовного дела и досудебного разбирательства Комитетом по финансовому мониторингу Министерства финансов приостановлены все действия, направленные на внесение каких-либо изменений в Интеграционную платформу здравоохранения.
Вместе с тем технические возможности позволяют проводить уголовные расследования без изъятия Интеграционной платформы и остановки интеграционных процессов за счет фиксации данных Интеграционной платформы на текущую ситуацию – создания так называемого «слепка» платформы, содержащего всю необходимую для следствия информацию.
Это говорит о несогласованности действий госорганов, каждый из которых ставит во главу угла ведомственные интересы. Абсолютно недопустимая ситуация, особенно сейчас.
Сбор данных ведется вручную, нет обмена информацией между медорганизациями, нет полной цифровой картины по эпидемии.
Правительству, Администрации Президента следует в кратчайшие сроки решить данную проблему.
Помимо этого, никто не снимал ответственности за цифровизацию медицины, интеграцию баз данных, созданию системы мониторинга за пациентами, проходящими лечение на дому.
На днях я принимал министра цифрового развития. Он доложил мне в том числе и о новых подходах к цифровизации здравоохранения.
Считаю, что следует приступить к их практической реализации. План, в принципе, хороший. Теперь дело за реализацией.
Пятое. В условиях второй волны пандемии основной удар на себя снова возьмут медики.
Именно они, а не лекарства и аппаратура, являются нашим главным ресурсом.
Необходимость поддержки медицинских работников ни у кого не вызывает сомнений. По моему поручению на выплаты во втором полугодии выделено более 150 миллиардов тенге.
Однако в получении надбавок и страховых выплат до сих пор создаются бюрократические препоны, вплоть до того, что этим вопросом занялся Парламент.
На местах продолжаются «игры с цифрами» по надбавкам, до сих пор нет прозрачности в их распределении. Это недопустимая ситуация. Тем более главврачи пытаются корректировать учет рабочего времени не в пользу медиков.
В то же время медики не должны выпрашивать положенные им деньги.
За период пандемии по состоянию на 30 сентября 2020 года от коронавируса умерло 182 медицинских работника.
Сейчас эти случаи рассматриваются различными комиссиями, пособия выплачены только 37 семьям. Абсолютно недопустимая ситуация.
Определение причин смерти постфактум вызывает много сложностей, в том числе и этического характера.
В этой связи поручается Правительству выплатить все полагающиеся пособия семьям погибших медиков без проведения подробных расследований по этому вопросу.
По всем подтвержденным случаям заболевания медицинских работников во время несения службы выплата должна быть безоговорочно осуществлена в кратчайшие сроки.
В части надбавок за борьбу с коронавирусом администрирование идет по линии акиматов, поэтому поручаю акимам регионов держать данный вопрос на личном контроле.
Алтыншы мәселе. Үкімет медициналық көмектің өзге түрлерін де көрсетуді ұмытпауға тиіс. Ана мен бала денсаулығын қорғау – негізгі басымдықтың бірі. Өкінішке қарай, ана өлімі көрсеткіші барлық өңірде бірнеше есе көбейіп кетті.
Былтырғы 8 айда – 36 әйел қайтыс болса, биылғы 8 айда – 131 әйел қайтыс болыпты. Мысалы, Ақтөбе облысында бұл көрсеткіш шамамен 13 есе, Қызылорда облысында 9 есе, Шымкент қаласында 7 есе артты. Неге бұл адамдарға көмек көрсетілмеді? Қандай шаралар қабылданып жатыр? Бұл өте өзекті сұрақтар. Оларға әкімдер жауап беру керек.
Үкіметке өңірлермен бірлесіп, аталған фактілердің әрқайсысын тексеріп, нәтижесін баяндауды тапсырамын.
Ана мен баланы қорғау, онкологиялық, кардиологиялық, пульмонологиялық және медициналық көмектің басқа да түрлерін көрсету – ел алдындағы міндетіміз. Әкімдерді, жалпы Үкіметті бұл міндеттен ешкім босатқан жоқ. Президент Әкімшілігіне осы мәселені бақылауға алуды тапсырамын.
