Түркістан облысында «Алтын күз» мерекесі тойланды

Жемісті жылдың жетістіктері паш етілген биылғы «Алтын күз» мерекесі Түркістан қаласындағы ХҚТУ-нің мəдениет орталығында өтті, деп хабарлайды «Айғақ» ақпараттық порталынің тілшісі. Мерекелік шараға ауыл шаруашылық еңбеккерлері мен шаруа қожалық төрағалары, депутаттар мен аудан қала əкімдері қатысты. Ал мерекеде сөз алған облыс əкімінің орынбасары Ұлан Тəжібаев барша аграрлық сала еңбеккерлерін жылдық қорытынды мерекемен құттықтап, салада жоғары нəтиже көрсеткен аудан-қала əкімдеріне жəне еңбек озаттарына арнайы марапаттарды табыс етті.

Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті — Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев агроөнеркәсіп кешені алдына, алдағы 5 жылда еңбек өнімділігі мен қайта өңделген ауыл шаруашылығы өнімдері экспортын 2,5 есеге арттыру міндетін қойды. Осы орайда, 2019 жылы Түркістан облысында ауқымды жұмыстар атқарылды. Атап айтқанда ағымдағы жылы ауыл шаруашылығы дақылдарының егіс көлемі өткен жылмен салыстырғанда 13,3 мың гектарға артып, 827 мың гектарға орналастырылды.

Ал, егістікті әртараптандыру бойынша мал азықтық дақылдар 11 мың гектарға артып 201 мың гектар, жүгері 2 мың гектарға артып 46 мың гектарға жеткен.
Сонымен бірге арпа егісінің көлемі 6 мың гектарға артып
картоп, көкөніс, бақша дақылдары 119 мың гектарға орналастырылса,
бидай 3,6 мың гектарға азайып, 186,8 мың гектар, мақта 1,5 мың гектарға қысқартылып, 131 мың гектарға егілген.

Көктемгі және күзгі дала жұмыстарын атқару үшін арзандатылған бағамен 77,2 мың тонна жанар-жағар май, 96 мың тонна минералды тыңайтқыштар агроқұрылымдарға босатылды. Нәтижесінде агроқұрылымдар масақты дақылдар түсімділігін 20 центнерге жеткізіп, 462 мың тонна астық жиналған. Бастысы өткен жылмен салыстырғанда 125 мың тонна дән қамбаға артық құйылды. Көкөніс, картоп, бақшадан 3 млн тонна өнім жиналып облысымыз рекордтық көрсеткішке қол жеткізді. Жүгері түсімділігі де әр гектардан 2,3 центнерге артып, 47,3 центнерге қол жеткізілді. Нәтижесінде 218 мың тонна дән жиналды. Мақта түсімділігі 27 центнерге жетіп, 347 мың тонна ақ алтын жиналды. Мақта теріміне 339 комбайын жұмылдырылып, шитті мақтаның 75 пайызы жиналды. Биылғы ауа райының қолайлы болуын ескере отырып, шаруалардың еселі еңбегімен бір жарым жылдық мал азығы дайындалды, мал азығының қоры 4 млн. тоннаны құрады. Еңбек өнімділігінің артуына салаға озық технологияларды енгізудің де тиімділігі мол. Мəселен жаңбырлатып, тамшылатып суғару әдісі облыс бойынша биыл жаңадан 7 мың гектарға ендіріліп, жалпы көлемі 16,8 мың гектарға жетті. Жаңбырлатып суғару технологиясының тиімділігі ағын су шығынын 2-3 есе үнемдеп, өнімділікті 3-4 есеге арттыруға мүмкіндік берді. Жылыжайлар қосымша 173 гектарға салынып, жалпы көлемі 1108 гектарды құрады. Республикадағы жылыжайлардың 80 % Түркістан облысының үлесінде. Қарқынды баулар жаңадан 673 гектарға егіліп, жалпы көлемі 3,4 мың гектарға жеткізілді. Нәтижесінде 190 мың тонна жеміс-жидек, жүзім өндіріліп, Республикадағы үлесіміз 57 пайызды құрады.

Су нысандарын тиімді пайдалану мақсатында арнайы «Бөген арнасы» коммуналдық мемлекеттік мекемесі құрылып, Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен 5 су нысаны: «Бөген» және «Қосқорған» су қоймалары, «Түркістан», «Арыс», «Қараспан» магистралды каналдары және «Қараспан» су торабы облыстық меншікке қабылданды.
Су нысандарын тиімді пайдалану нәтижесінде 75 мың гектар суармалы алқап ағын сумен тұрақты қамтамасыз етілді.

Түркістан қаласы аумағында ағын су тапшылығын жою мақсатында құны 29,3 млрд. теңгені құрайтын 4 жобаны жүзеге асыру басталды. Атап айтқанда:
Сырдария өзенінен машиналық арна салу» жобасы.
«Түркістан магистралды арнасын күрделі жөндеу» жобасы.
«Кеңсай-Қосқорған-2» су қоймасын салу» жобасы.
Сондай-ақ «134 дана тік ұңғымаларды қайта қалпына келтіру» жобасы. Нәтижесінде қосымша 196 млн. текше метр ағын су жеткізіліп, ағын су тапшылығы шешілетін болады

Бұдан бөлек, 19 су шаруашылығы нысандарына жөндеу жұмыстары жүргізіліп, нәтижесінде 5,2 мың гектар алқап сумен қамтамасыз етілуі жақсарды, 1150 гектар қайта айналымға қосылды, жаңадан 400 гектар суармалы жер айналымға қосылды. Мал шаруашылығы саласында да өңіріміздің үлесі басым. Өткен жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда, ағымдағы жылғы 10 айда ірі қара мал басы 5,4 пайызға өсіп, 1,1 млн басты құраса, бұл бағыт бойынша Республикадағы үлесіміз 3 орынға ие.
Оған қоса қой-ешкі 5 пайызға өсіп, 4,5 млн басқа жетіп, Республикада 1 орынға ие болды.Ал жылқы 9 пайызға өсіп, 332 мың басқа жетті, Республикада үлесі 3 орын.
— түйе 7 пайызға өсіп, 29,3 мың басқа жетіп, Республикада 3 орын; Есепті мерзімде
шет елден 3910 бас асыл тұқымды ірі қара мал аналығы сатып алынып, тиісті кезеңмен 1,8 есеге артты. Сыйымдылығы 8 мың басты құрайтын жаңадан 5 бірлік мал бордақылау алаңдары ашылып, мал бордақылау алаңдарының жалпы сыйымдылығы 164 мың басқа жетті. Сонымен бірге биыл жаңадан 50 бастан жоғары 8 бірлік жанұялық сүт фермалары ашылды. Ауыл шаруашылығы өнімдерінің экспортына келсек өсімдік шаруашылығында 394 мың тонна, мал шаруашылығында 28, мың тонна өнім экспорталып, экспорт көлемі 157,3 млн.АҚШ долларын құрап, тиісті кезеңмен салыстырғанда 20 пайызға артқан. Айталық 15,2 мың тонна ірі қара мал 3,7 мың тонна қой еті Ресей, Өзбекстан, Тәжікстан, Әзірбайжан елдеріне экспортталып, Республикадағы үлестің 50 пайызын құрады. Ал 394 мың тонна көкөніс, бақша өнімдері Ресей, Беларус, Латвия, Литва, Германия, Украина елдеріне экспортталды. Бұдан бөлек, балық шаруашылығын мемлекеттік қолдау нәтижесінде, 2390 тонна балық өнімдері Германия, Литва, Ресей, Өзбекстан және Чехия елдеріне экспортталды.

Алдағы кезеңде, Қытай еліне түйе сүті өнімдерін экспорттау жоспарланып, жыл соңына ауыл шаруашылығы экспорт көлемін 264 млн АҚШ долларына жеткізу күтілуде. Сонымен биылғы «Алтын күз 2019» мерекесінде ала жаздай дала төсінде еңбек етіп мол өнімге қол жеткізген еңбек озаттары мен үздік нəтиже көрсеткен аудан қала əкімдері арнайы марапаттарға ие болды.

Сонымен биыл ауыл шаруашылығының барлық көрсеткіштерін орындауда Бəйдібек ауданы көш басынан көрінсе, екінші орын Сайрам ауданы, Ал үшінші орынға Қазығұрт ауданы лайық деп танылды.