ХХІ ғасырдағы технологиялық прогресс жаһандық экономиканың дамуы үшін жаңа шарттар мен тәртіпті көлденең тартуда. Әлемдік шикізат бағасына тәуелділікке қарамастан, дамыған және дамушы көптеген елдердің инновациялық жолға түсіп, геосаяси трансформациясына аяқ басуы болмай қоймайтын үрдіске айналды. Мұнай бағасы құлдыраған соң дүниежүзілік өнеркәсіп өндірісі тұрақты өсімге қол жеткізе қойған жоқ. Жаңа технологияға салынған инвестиция көлемі күрт артты. Ал, индустрияландыру саясаты өз кезегінде дағдарыстың әлемдік экономикадағы тигізген теріс ықпалын жоя алмады. Капитал, еңбек, зерде. Осы үш тұғырсыз ертеңгі күнді елестету мүмкін емес. Дегенмен, қаражатты қайдан аламыз? Жұмысты кім жасайды? Өркендеген мемлекетте бизнесті дөңгелетіп алып кету үшін қаржыны қайдан алуға болады? Осы секілді сұрақтар төңірігінде форумның алтыншы мәжілісінде ауқымды әңгіме өрбіді.
Иә, жаһандану тек қана дамушы ғана емес, дамыған алпауыт елдерді де жұмыс күшіне өз ықпалын айтарлықтай тигізді. Себебі, жаңа технологиялар, еңбек ресурсына деген сұраныс әр елде әрқалай болды. Мұндай мәселе де өз кезегінде көп халықты жұмыссыз қалдырды. Осы себепті жұмыссыздық мәселесін өршітті. Пікірталас алаңына келген спикерлер өз ұсыныс пікірлерімен бөлісті. Плеханов атындағы РЭУ профессоры Мария Валовая: Заман ағымына сай, адамзат өркениетінің әр кезеңінде белгілі бір технологиялық және өзге де революциялар орын алды. Оның барлығы әрине соған деәінгі жетічстіктерді құрбан етуге алып келді. Сондықтан да біз сол үдеріске еріп отырсақ қана болғаны көптеген дағдарысты еңсере аламыз,-деп өз пікірін білдірді.
«Мұндай жаһандық үдеріс алпауыт деген АҚШ-ты да есеңгіретті. Дегенмен, елдегі биліктің дұрыс бағытының арқасында өз шешімдерін тауып келеді. Дегенмен тақырыбымызға сай үш тұғырдың бірі ғана емес, барлық үшеуі адам үшін қажет екені бүгінгі күннің сұранысы екені жасырын емес. Күннен-күнге дамып отырған кезеңде мұндай үш тұғырға ие болған бизнес қана өз өміршеңдігін сақтап қалатыны анық» деді экс-конгресмен, Халықаралық басқару және даму институтының президенті Дон Бекер.
Осындай мәселелерге бетпе-бет келудің алдын-алып отырған біздің мемлекетімізге, сондай-ақ, жаһандану үдерісінен сырт қала алмайтын біздің еліміз үшін белгілі сарапшылардың пікірі өте маңызды.
Ұлжан Наушабаева