«Түркі тілдес түгел бол». Бұл Мемлекет қайраткері Т.Рысқұловтың елдің етек жеңін жинап, бес саусақ бірігіп, жұдырықтай жұмылу керектігін негізге алған сөзі. Дәл осы мақсатта екі ел достастығын айшықтауды қолға алған бір топ делегация тарихы тереңде жатқан Хиуа қаласына табан тіреді. Зиялы қауым өкілдерінен құралған делегация Қоңыр сопының тарихынан сыр шертетін халықаралық конференцияға қатысып екі ел тарихшылары пікір алмасты.
— Жалпы Қоңыр Жауылбайұлы 1680 жылы қасиетті Түркістан топырағында дүниеге келген. 1700 жылы Хива медресесінен білім алған. Әрмен қарай Түркістанға келіп Қожа Ахмет Ясауидің сопылық ілімін жалғастырған. Тарихшылардың айтуынша Қоңыр Жауылбайұлына сопы сөзінің тіркелуі осында. Қоңыр сопы жалпы бұхара халқына иман мен ислам дінінің мән мағынасын түсіндіріп оны сезіндірген. 18 ғасырдың басында Жоңғар ханы Батыр қонтайшы қазақтарға жасаған кезекті шабуылында Ихансу арқылы өтіп сол жерде отырған Қоңыр сопының 9 баласы шайқаста қаза табады. Алайда Жанай деген баласының ұлы аман қалған. Тарихи аңызға сәйкес Қоңыр сопының өзі Иқансудағы жартасқа тірідей еніп кеткен деседі. Ал қолындағы аса таяғын қадаған жерге ағаш өсіп бүгінде мәуелі бәйтерек ке айналған.
— Өз кезегінде сөз алған «Нағанай би» қоғамдық қорының президенті Қанжігіт Сыздық «Біздің мақсат бөліну емес бірігу» деп жиынды түйіндеді. Әрмен қарай басқосу әруақтарға құран бағыштау мен жалғасты. 5 күнге жалғасқан іс-сапар туралы толықтай көрсетілім алдағы уақытта «Айғақ» арнасының арнайы бағдарламасынан көрсетілетін болады.
