ТӨРТІНШІ МҰНАЙ ӨҢДЕУ ЗАУЫТЫ МАҢҒЫСТАУДА САЛЫНАДЫ

Қазақстандағы төртінші мұнай өңдеу зауыты Маңғыстау облысында бой көтеретін болды. Бұл туралы облыс әкімінің орынбасары Рақымбек Әміржанов мәлімдеді. Жылына 10 миллион тонна мұнай өндіретін кәсіпорынның құрылысына Қытай мен Ираннан инвестиция тартылмақ. «Егер өндіріс ошағы іске қосылатын болса, елімізде авиа отын мен жанармай тапшылығы толық жойылады», — дейді мамандар. Ал оның құрылысына 10 мың адам жұмылдырылмақ. Қойнауы қазба байлыққа толы Маңғыстау түбегінде 520 миллион тоннаға жуық мұнай қоры бар. Өткен жылы соның 18 миллион тоннасы өндірілді. Алайда қара алтынға бай болсақ та, елімізде жанар-жағармай аса тапшы. Өйткені Павлодар, Оңтүстік Қазақстан және Атырау облыстарындағы мұнай өңдеу зауыттары ішкі сұранысты толық қамтамасыз етуге қауқарсыз. Соның салдарынан қара алтын өнімдерінің 30%-ы Қазақстанға сырттан жеткізіледі. Төртінші мұнай өңдеу зауыты бой көтерсе, ішкі сұранысты қамтып қана қоймай, өнімді экспортқа шығаруға да мүмкіндік туады. Қытай мен Иран елдері кәсіпорынды қазақ жерінде салуға мүдделі. Рақымбек Әміржанов, облыс әкімінің орынбасары: — Иран жақпен сөйлесіп келісімге келдік, бірігіп мұнай өңдеу зауытын салуға. Сосын оған Қытай жақ та қызығады. Себебі қазір Қытайдың негізгі мақсаты – шикі мұнайды Қытайға жеткізу. Иран Қытай жаққа біз шикі мұнайдың орнына мұнай өнімдерін жібереміз. Иран өз жағынан Қытайға шикі мұнайын береді. Қытайдың мұнай компаниялары қызығып отыр. Жоба құны – 6 миллиард АҚШ доллары. Бес жылда салынатын зауыттың құрылысына толықтай шетел инвестициясын тарту көзделіп отыр. Құрылыс кезінде 10 мың адам жұмыспен қамтылмақ. 10 миллион тоннадан астам мұнай өндіретін кәсіпорында мың адам тұрақты еңбек ететін болады. «Ірі өндіріс ошағы тұрғызылса, өңір экономикасын әртараптандыруға да мүмкіндік туады», — дейді Маңғыстау мұнайын алғаш игерген ардагерлер. Жолдас Тоқжанов, ардагер мұнайшы: — Маңғыстауға мұнай зауытын салған тиімді. Халықтың жағдайы түзеледі. Бізде көптеген мұнай алаңдары ашылған жоқ. Соның ішінде Қашаған мұнайы іске қосылады. Халқымыздың жұмыссыздығы азаяды. Әлеуметтік жағдайы көтеріледі. Мұнай өнімдері өзге өңірлерге«Бейнеу-Жезқазған»теміржолы арқылы жеткізілетін болады. Ал Иран тарапы «Ақтау» теңіз порты мен«Қазақстан-Түркіменстан-Иран» халықаралық шойын жолының мүмкіндігін пайдаланбақ. Үш ел өзара келісімшартқа қол қойған соңтараптар нысанның техникалық-экономикалық негіздемесін әзірлеуге кіріспек. Сөйтіп, бір-екі жылдың ішінде еліміздегі төртінші мұнай өңдеу зауытының құрылысы басталатын болады. Авторлары: Мөлдір Мұсаева, Ренат Досалиев