• Біз туралы
  • Сұрақ-жауап
  • Жарнама беру
  • Мұрағат
WhatsApp +7 (701) 441 6666
АЙҒАҚ ONLINE
"Айғақ" ақпараттық порталы
No Result
View All Result
Сәрсенбі, Қыркүйек 3, 2025
  • Басты бет
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Қоғам
    • Экономика
    • Мәдениет
    • Әлеумет
    • Тарих
    • Боздақтар
  • Шымкент
  • Түркістан
  • МӘДЕНИ АСТАНА
  • Жобалар
  • Денсаулық
  • Спорт
  • Сұхбат
  • Айғақ TV
    • Фотогалерея
    • Бейнематериалдар
16+
"Айғақ" ақпараттық порталы
No Result
View All Result
Басты бет Айғақ TV

Қазақ жерінен тағы бір тайқазан табылды

07.08.2019
0

Алматы облысы Кеген ауданы Тоғызбұлақ ауылынан кездейсоқ олжа табылды, — деп хабарлайды Tengrinews.kz тілшісі. Бұл туралы белгілі журналист, National Geographic Qazaqstan журналының жоба жетекшісі Мақсат Ясылбайұлы айтып берді. Мақсат Ясылбайұлының айтуынша, бұл тарихи жәдігерді Тоғызбұлақ ауылының шаруалары биыл жаз айының басында тауып алып, хабар берген. Артынша журналист ескерткіштің құндылығын анықтау мақсатында тарихшы-археологтармен кеңескен. «Тарихи маңызы зор екеніне көз жеткізген соң Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевқа хат жазып, зерттеу мәселесіне қолдау көрсетуді сұрадым. Президентіміз дереу комиссия құруға тапсырма беріп, бұл тарихи жәдігер «Есік» мемлекеттік тарихи-мәдени музей-қорығына өткізілді. Қазанды табыстау рәсімі алаш зиялысы Қапез Байғабылұлының 123 жылдық мерейтойы салтанатында Тоғызбұлақ ауылында өтті. Қасым-Жомарт Кемелұлына және музейдің мамандарына, Досым Зікірияға ерекше алғыс айтқым келеді», — деді Мақсат Ясылбайұлы.

Өз кезегінде «Есік» мемлекеттік тарихи-мәдени музей-қорығының маманы Досым Зікірия қазанның өлшемдері жайлы айтып берді. «Қуыстағанға орналасқан қола қазанның бүйірі сыртқа шығыңқы, дөңес күйінде құйылған. Бүйірінде екі жағынан доға пішіндес, жұмыр тұтқалар сәл көлбеу бұрышпен орнатылған. Тұтқалардың бірі бүтін, қазанға орнатылған күйінде сақталса, екінші тұтқаның бір бөлшегі ғана табылды. Қазан табаны шұңқырлау. Қазанның ішкі және сыртқы бүйірлерінен құю кезінде пайда болған екі қалыптың түйіскен тұсынан жік көрінеді. Мұндай жік екі тұтқаның қазан бүйіріне жанасқан тұсынан және тағанның қазанның түбіне жанасқан тұсынан да байқалады. Ернеуі сыртқа қарай сәл қайырылып, көлбеулеу орналасқан. Әзірше болжам бойынша қазан тұтастай құйылған деп есептеліп отыр. Кейіннен бір бүйірінде жаңа ай тәріздес 19х13 сантиметр жарық пайда болған және ол екі тұстан (сырты мен ішінен) қоламен жамалған», — дейді музей маманы.

Амал не, қазан қатты бүлінген, жоғарғы бөлігі бастапқы пішінін жоғалтқан. Маманның айтуынша, қазанның өлшемдері мынадай: қазанның биіктігі — 53 сантиметр, тереңдігі — 36 сантиметр, диаметрі — 55-58 сантиметр, ернеуінің ені — 3 сантиметр, ернеу қалыңдығы — 0,5-0,8 сантиметр, таған биіктігі (қиылған конус пішіндес қуыс таған) — 17 сантиметр, тағанның кеңейтілген төменгі бөлігі — 23,5 сантиметр, жіңішкеріп келетін жоғарғы тұсы — 15 сантиметр, таған қабырғасының қалыңдығы — 5-8 миллиметр, ал тұтқа (құлақ) өлшемі — 14 х 6 сантиметр. Салыстыра кетсек, Түркістандағы Қожа Ахмет Ясауи кесенесіндегі тайқазанның салмағы — 2 тонна, сыйымдылығы — 3 мың литр, биіктігі -1,60 метр, диаметрі — 0,42 метр, тұғырының биіктігі — 0,54 метр, диаметрі — 0,607 метр.

Айта кетейік, осыған ұқсас қуыс тағанды және әртүрлі өлшемдегі қазандар бүгінге дейін Алматы облысы Еңбекшіқазақ ауданынан (1936, 1953, 1956 жылдары), Алматы қаласынан (1930, 1956, 1977, 1984 жылдары), Қырғызстаннан (1901, 1905, 1908 жылдары) табылған. Алайда, «Тоғызбұлақ қазаны» тәуелсіздік кезеңінде, Жетісудан алғаш рет табылып отыр және көлемі мен пішіні жағынан алдыңғы табылғандарға ұқсай бермейді. Сондай-ақ, музей мамандарының мәліметінше, бұл кездесейсоқ олжалардың бәрі де біздің заманымызға дейінгі V-III ғасырлар деп мерзімделеді. Осыған дейін қола қазандардың 80-ге жуық түрі табылса олардың арасында үш тағанды қазандардың үлесі басым, ал мұндай қуыс тағанды қазандардың үлесі аздау. «Осыған дейінгі қол жеткен археологиялық деректерге сүйене отырып қуыс тағанды қазандардың таралу аймағы Алматы облысы және Қырғызстанның Ыстықкөл аймағы, мүмкін ҚХР-ның Шыңжаң аймағы деп айта аламыз», — дейді музей қызметкерлері.

tengrinews.kz

БөлісуTweetPin

Ұқсас жазбалар

ЖАҢҒЫРТУДАН ӨТПЕГЕН БАЗАРЛАР ЖАБЫЛАДЫ

ӘЙЕЛДЕРГЕ АРНАЛҒАН ҚОРҒАНЫС КУРСЫ

Айғақ медиа
02.09.2025
0

Шымкентте нәзік жандылардың қауіпсіздігін арттыруға арналған «ӘЙЕЛ.ҚҰҚЫҚ.ҚОРҒАНЫС» атты семинар-тренинг өтті. Мұнда қатысушылар өзін физикалық қауіптен қорғаудың қарапайым тәсілдерін меңгеріп, дағдарыс...

ЖАҢҒЫРТУДАН ӨТПЕГЕН БАЗАРЛАР ЖАБЫЛАДЫ

АБАЙ ТАҒЫЛЫМЫ ТӨҢІРЕГІНДЕГІ АШЫҚ АЛАҢ

Айғақ медиа
02.09.2025
0

Абай Құнанбайұлының 180 жылдығына арналған тағылымды іс-шара Шымкент қаласында өтті. «Адал азамат» тақырыбында ұйымдастырылған ашық алаңға еліміздің жетекші тарихшы, әлеуметтанушы,...

ЖАҢҒЫРТУДАН ӨТПЕГЕН БАЗАРЛАР ЖАБЫЛАДЫ

ШОМЫЛУҒА ТЫЙЫМ САЛЫНҒАН 13 ОРЫН

Айғақ медиа
02.09.2025
0

  Шымкентте шомылуға тыйым салынған 13 орын бар. Сәуір айынан бері қала аумағында 155 рейд жүргізіліп, тұрғындарға ескерту жасалды. Қауіпсіздік...

ЖАҢҒЫРТУДАН ӨТПЕГЕН БАЗАРЛАР ЖАБЫЛАДЫ

СЕМЕЙ ПОЛИГОНЫНЫҢ ЖАБЫЛҒАНЫНА — 34 ЖЫЛ

Айғақ медиа
02.09.2025
0

Қазақстан – ядролық арсеналдан өз еркімен бас тартқан тұңғыш мемлекет ретінде әлем тарихында айрықша орын алды. 1991 жылғы 29 тамызда...

ЖАҢҒЫРТУДАН ӨТПЕГЕН БАЗАРЛАР ЖАБЫЛАДЫ

ҚАЙЫРЫМДЫЛЫҚ — ЖҮРЕКТЕ

Айғақ медиа
02.09.2025
0

Шымкент қаласындағы «Жұлдызай» балаларды оңалту орталығы тағы да ерекше қуанышқа бөленді. Мұнда дәстүрге айналған «Мектепке жол» атты мерекелік қайырымдылық шарасы...

ЖАҢҒЫРТУДАН ӨТПЕГЕН БАЗАРЛАР ЖАБЫЛАДЫ

САУДА БАЗАРЛАРЫНА ҚАТЫСТЫ ЖАҢА ТАЛАП

Айғақ медиа
02.09.2025
0

Шымкент қаласындағы базарларды жаңғырту жұмыстары қарқын алып келеді. Сауда және интеграция министрлігінің өкілдері күннің екінші жартысында қаладағы ірі сауда орындарының...

ПРЕЗИДЕНТ ЖОЛДАУЫ

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ПРЕЗИДЕНТІ —
ҚАСЫМ-ЖОМАРТ КЕМЕЛҰЛЫ ТОҚАЕВ

РЕСМИ БӨЛІМ

ТҮРКІСТАН: ӘСКЕРИ ОҚУ-ЖАТТЫҒУ ЖИЫНЫ ҚОРЫТЫНДАЛДЫ

ТҮРКІСТАН: ӘСКЕРИ ОҚУ-ЖАТТЫҒУ ЖИЫНЫ ҚОРЫТЫНДАЛДЫ

Айғақ медиа
30.10.2021
0

 Түркістан облысында аумақтық қорғаныс бригадасының бөлімшесімен бірге ұйымдастырылған арнайы тактикалық оқу-жаттығуының жабылу салтанаты өтті. Әскери борышын өтеп қойған, қазір түрлі...

Ө.ШӨКЕЕВ: ТУРИЗМ САЛАСЫ ҮШ БАҒЫТТА ДАМЫП КЕЛЕДІ

Ө.ШӨКЕЕВ: ТУРИЗМ САЛАСЫ ҮШ БАҒЫТТА ДАМЫП КЕЛЕДІ

Айғақ медиа
13.10.2021
0

 Түркістан облысында туризм саласы тарихи-танымдық, емдік-сауықтыру және экологиялық туризм болып 3 бағытта қарқынды дамып келеді. Жыл соңына дейін 38 туристік...

ТҮРКІСТАНДЫҚ АЙКӨЗ ЕРАЛХАН ƏЛЕМДІ МОЙЫНДАТТЫ

ТҮРКІСТАНДЫҚ АЙКӨЗ ЕРАЛХАН ƏЛЕМДІ МОЙЫНДАТТЫ

Айғақ медиа
22.09.2021
0

 Түркістандық спортшы Айкөз Ералхан Иранның Тегеран қаласында өткен XVI Әлем чемпионатында үш медаль жеңіп алды. Ат үстінде жүріп садақ ату...

ТҮРКІСТАННАН 30 АДАМ ПАВЛОДАРҒА ЖОЛҒА ШЫҚТЫ

ТҮРКІСТАННАН 30 АДАМ ПАВЛОДАРҒА ЖОЛҒА ШЫҚТЫ

Айғақ медиа
22.09.2021
0

 Бүгін Түркістан облысынан бір топ тұрғын Павлодар облысына жолға шықты. Мақсат – «Еңбек» бағдарласы арқылы көшу үшін Павлодар өңіріндегі ауылдарды...

Facebook Telegram Youtube Instagram

Ескерту! Кез келген материалды көшіру және жариялау үшін редакцияның арнайы рұқсатын алу қажет! Авторлық құқықтар және жанама құқықтар толық сақталады. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасының сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауап береді.

АҚПАРАТ

  • Саясат
  • Экономика
  • Түркістан
  • Шымкент
  • Тарих
  • Спорт
  • Сұхбат
  • Айғақ TV

БІЗБЕН БАЙЛАНЫС

Мекен-жайымыз: 160000, Шымкент қаласы, Ғ. Іляев көшесі, 29, "Айғақ" Телерадиокомпаниясы"

Тел.: +7 725 221 36 11, +7 725 230 07 25

Email: aigak@mail.ru

© 2015-2020. "Айғақ" ақпараттық порталы. Барлық құқықтар сақталған.
Қазақстан Республикасы Ақпарат және Коммуникациялар министрлігі ақпарат комитетінде
2019 жылы 13 маусымда тіркеліп, № 17745 - ИА куәлігі берілген.

No Result
View All Result
  • Басты бет
  • Жаңалықтар
    • Саясат
    • Қоғам
    • Экономика
    • Мәдениет
    • Әлеумет
    • Тарих
    • Боздақтар
  • Шымкент
  • Түркістан
  • МӘДЕНИ АСТАНА
  • Жобалар
  • Денсаулық
  • Спорт
  • Сұхбат
  • Айғақ TV
    • Фотогалерея
    • Бейнематериалдар

© 2015-2020. "Айғақ" ақпараттық порталы. Барлық құқықтар сақталған.
Қазақстан Республикасы Ақпарат және Коммуникациялар министрлігі ақпарат комитетінде
2019 жылы 13 маусымда тіркеліп, № 17745 - ИА куәлігі берілген.